Co to jest kopia zapasowa i jak ją wykonać?

Głównym celem tworzenia kopii zapasowych jest zapobieganie utracie danych. Dlatego przechowujemy ważne dane w drugiej fizycznej lokalizacji, m.in. na zewnętrznym dysku twardym, napędach DVD/Blu-ray, serwerze NAS, chmurze itp. 

Jeśli więc zabraknie Ci miejsca w pamięci wewnętrznej i musisz przenieść dane do pamięci zewnętrznej, zawsze wykonaj drugą kopię na innym nośniku (inny zewnętrzny dysk twardy, DVD/Blu-ray, chmura itp.). Rodzaj kopii nie jest tak ważny, jak fakt posiadania drugiej kopii. To najlepszy sposób na ochronę danych na dysku twardym. 

Podstawy tworzenia kopii zapasowych

Ważne jest, aby zawsze mieć pod ręką dobre rozwiązanie do tworzenia kopii zapasowych. Pliki mogą ulec uszkodzeniu, a sprzęt może ulec awarii, niezależnie od tego, czy pliki są nowe, czy komputer jest niezawodny. Kiedyś kopie zapasowe były drogie i czasochłonne, dziś są tanie, proste i w zależności od danego rozwiązania - w pełni zautomatyzowane. Aby zabezpieczyć swoje dane, czas i pieniądze, warto opracować strategię tworzenia kopii zapasowych, która zabezpiecza nasze dane, oraz wybrać sprzęt i oprogramowanie, które pasują do tej strategii. 

Najczęściej wymienianą strategią jest kopia zapasowa 3-2-1, która rządzi się następującymi prawami:

• 3 kopie danych, włączając w to oryginał,
• 2 różne typy nośników,
• 1 kopia przechowywana w innym, odległym miejscu.

Serwer NAS jako kopia zapasowa

Na sam początek warto wziąć pod uwagę rozwiązanie w postaci serwera NAS i przeanalizować możliwości centralnego przechowywania plików oraz tworzenia backupów. W tworzeniu codziennych kopii zapasowych urządzeń i plików może pomóc np. QNAP TS-351. Ekonomiczny i niedrogi serwer storage, który łączy w sobie cechy typowego rozwiązania udostępniającego przestrzeń na dane oraz cechuje się wysokim poziomem bezpieczeństwa.

Jako jedno z niewielu rozwiązań ma możliwość stworzenia macierzy RAID 5 z minimalną liczbą dysków - tzn. 3. Dlaczego to takie ważne? Otóż w rozwiązaniach 2-dyskowych mamy do dyspozycji możliwość utworzenia tylko macierzy RAID 1 (jako tej bezpiecznej), z kolei rozwiązania 4-dyskowe, oferujące już RAID 5, są znacznie droższe i wykorzystywanie ich przez typowych użytkowników domowych może skutkować znacznie większymi kosztami zakupu. Dlatego wybierając TS-351, mamy do dyspozycji nie tylko 3 twarde i bezpieczne wnęki RAID 5, ale także dwa gniazda M.2 SSD do instalacji nośników M.2 2280 NVMe. Z jakiego powodu? Nie tylko po to, by tworzyć więcej puli. Nośniki M.2 to najlepsze rozwiązanie do poprawy wydajności poprzez dostosowanie akceleracji Qtier lub pamięci podręcznej.

Jak wykonać kopię zapasową z poziomu hostingu?

Zasadniczo, gdy Twoje witryny są online, domyślnie powinieneś mieć dostęp do plików kopii zapasowych i baz danych za pośrednictwem panelu administracyjnego na serwerze. Tworzenie kopii zapasowych przez dostawców hostingu jest teraz standardem. Ale to nie znaczy, że nie jest dobrze robić ich dodatkowo samemu. Choćby po to, aby w razie niespodziewanej awarii serwera, mieć możliwość sięgnięcia po backup z niezależnego źródła. I aby być wyposażonym w takie możliwości należy zapoznać się z trzema sposobami wykonywania określonych operacji:

Tworzenie kopii zapasowych z SSH (od ang. Secure Shell)

SSH to protokół, który umożliwia komunikację w sieciach TCP/IP, pozwalając w ten sposób na szyfrowany dostęp do serwera. Aby korzystać z połączenia SSH, potrzebujesz PuTTY dla systemu Windows lub terminala, jeśli infrastruktura serwera jest oparta na systemie Linux.

Należy zauważyć, że tworzenie kopii zapasowej przez SSH jest zaawansowaną operacją użytkownika, którą można wykonać za pomocą specjalnych poleceń. Dlatego jeśli nie mamy na ten temat zbyt wielu informacji, to drugi ze sposobów jest nieco bardziej przystępny.

File Transfer Protocol (FTP) Backup

FTP, jak sama nazwa wskazuje, to protokół, który umożliwia przesyłanie plików między różnymi urządzeniami. Dzięki temu możesz zarówno wysyłać zasoby na serwer, jak i je z niego pobierać.

W przeciwieństwie do SSH, FTP ma poważną wadę polegającą na tym, że nie oferuje takiego poziomu bezpieczeństwa, ponieważ jego połączenia nie są szyfrowane. Oznacza to, że nazwa użytkownika, host i hasła używane do komunikacji z serwerem mogą paść ofiarą hakerów i dostać się do niepowołanych osób.

Backup strony przy użyciu FTP możesz wykonać w przypadku, gdy jest ona oparta o tzw. system zarządzania treścią (CMS). A więc wówczas, gdy jest to, np. WordPress, Drupal czy Joomla. A aby użyć powyższego protokołu do przesyłania plików, niezbędne jest pobranie na komputer programu, który umożliwia nawiązanie połączenia. Na przykład może to być FileZilla. Z jego pomocą możemy uzyskać dostęp do plików i folderów witryny i przenieść je na urządzenie metodą kopiuj-wklej.

Jeśli korzystasz z tego rozwiązania, nie zapomnij również wyeksportować bazy danych MySQL za pomocą konsoli phpMyAdmin.

Kopia zapasowa z wtyczkami (w przypadku WordPressa)

Ostatnim i najprostszym sposobem jest zaopatrzenie się w specjalną wtyczkę, która w kilka kliknięć utworzy gotową kopię zapasową witryny, oczywiście jeśli prowadzisz witrynę na WordPressie. 

Zdecydowanie najszybszym rozwiązaniem jest skorzystanie z wtyczki UpdraftPlus. Za pomocą tego narzędzia możesz dwoma kliknięciami stworzyć gotowy obraz strony internetowej i, w zależności od wybranych ustawień, przesłać cały plik na wskazany adres e-mail lub na dysk Google lub DropBox.

Kopia zapasowa stron opartych o system CMS

Jeśli Twoje strony są oparte o system CMS, tworzenie kopii jest proste i możesz sam wykonać cały proces.

1. Pobierz i zainstaluj FileZilla

FileZilla pomaga połączyć się z serwerem, dzięki czemu można uzyskać dostęp do plików i folderów witryny. Przygotuj swoje dane uwierzytelniające. Będziesz potrzebować: 

• Nazwa hosta,
• Nazwa użytkownika,
• Hasło,
• Port.

Te wartości powinny być wyświetlane w panelu hosta. Jeśli połączysz się z serwerem przez FTP, po prawej stronie zobaczysz serię plików i folderów witryny. A po lewej zasoby komputera. Aby wykonać kopię zapasową, utwórz folder docelowy, do którego chcesz przenieść zawartość. 

2. Skopiuj pliki i foldery

Teraz zaznacz wszystko: wszystkie foldery i pliki po prawej stronie. Można to zrobić za pomocą kombinacji klawiszy: CTRL A. Otwórz folder docelowy, a następnie kliknij lewym przyciskiem myszy wybrane pliki i foldery, wybierz "Pobierz" z menu skrótów. Dzięki tej operacji FileZilla kopiuje wszystkie zasoby Twojej witryny na Twój komputer. Poczekaj na zakończenie całego procesu. Informacje na ten temat znajdziesz w górnej części programu, która pokazuje status operacji. Aby to potwierdzić, nie znajdziesz więcej plików oczekujących w kolejce na dole programu. 

3. Eksport bazy danych

Pobierz informacje zarządzania z panelu hosta do phpMyAdmin i zaloguj się. Z lewej strony kliknij adekwatną tabelę odnoszącą się do witryny, którą chcesz skopiować. Następnie wybierz "Eksportuj" z górnego menu. Upewnij się, że następujące ustawienia są włączone: "Konfiguruj - pokaż wszystkie możliwe opcje"; Format: "SQL" i wszystkie tabele. Dla: "Kompresja” wybierz: "Zip". I potwierdź wszystko, klikając przycisk "Idź". Masz teraz pełną wersję kopii zapasowej swojej witryny. 

Podsumowanie

Kopia zapasowa powinna być przechowywana jako podręczny element na wypadek nieoczekiwanej utraty danych, nieautoryzowanego dostępu do strony internetowej lub drobnych zmian. A kiedy je tworzysz, nie zapomnij o ich prawidłowym ich przechowywaniu - nie składuj ich na tym samym miejscu na dysku, co serwer. Najlepiej przechowywać je w chmurze, na komputerze, na pamięci USB, a w zasadzie we wszystkich powyższych jednocześnie. Należy również rozważyć szyfrowanie pobranych zasobów hasłem. 

Kopia zapasowa serwisu WWW zawiera wszystkie dane administracyjne, w tym dane użytkownika, jeśli zarządzasz sklepem online. Aby zapewnić sobie i innym poczucie bezpieczeństwa, konieczne jest zatem posiadanie podwójnego zabezpieczenia.