Jak zabezpieczyć swój komputer przed utratą danych?

W ostatnich latach laptopy i komputery szczególnie intensywnie eksploatowane przez ich użytkowników. Wpływ na to ma coraz większa cyfryzacja przedsiębiorstw oraz wykorzystanie urządzeń m.in. do pracy zdalnej. W firmach na dyskach z reguły przechowywane są przeróżne pliki - od dokumentów księgowych i magazynowych, po informacje dotyczące pracowników lub kontrahentów. Prywatnie również każdy posiada ważne dokumenty czy zdjęcia, których nie chce stracić. Dlatego tak ważne jest, aby zabezpieczać dyski przed niechcianymi awariami. W końcu uszkodzenie dysku wiąże się często z utratą zawartych na nim danych, a zlecając odzyskiwanie danych firmom, które zajmują się tym na co dzień, w zależności od stanu i rodzaju uszkodzenia dysku, należy liczyć się z bardzo dużymi kosztami.

"Mądry Polak po szkodzie" - to powiedzenie jest w Polsce bardzo powszechne. Zwykle nie podejmujemy żadnych kroków, aby zabezpieczyć się przed potencjalnym zagrożeniem. "Budzimy się" dopiero wtedy, gdy zwykle jest już za późno. Między innymi właśnie dlatego warto wziąć sprawy w swoje ręce już teraz i wykonać kilka prostych kroków, by zabezpieczyć komputer przed utratą danych. O tym, jak tego dokonać, można przeczytać poniżej.

Zacznij od programów antywirusowych

Pierwszym najważniejszym krokiem jest zainstalowanie odpowiedniego oprogramowania antywirusowego. Odpowiedniego, ponieważ w sieci można znaleźć wiele open source'owych programów, które nie ochronią tak dobrze, jak robią to płatne licencje od takich dostawców, jak np. Eset, Avast, Norton czy Kaspersky. Oczywiście oprogramowanie antywirusowe nie chroni w pełni przed zagrożeniem w sieci, jednak jest to dodatkowe zabezpieczenie, na które można, ale nie trzeba postawić.

W systemie Windows jest już wbudowana ochrona przed wirusami i zagrożeniami, dlatego rozważne użytkowanie Internetu ochroni przed ewentualną utratą danych. Warto odwiedzać strony, które posiadają certyfikat bezpieczeństwa, a w przypadku pobierania jakichkolwiek plików, robić to tylko i wyłącznie ze sprawdzonego i zaufanego źródła.

Zainwestuj w odpowiedni zasilacz awaryjny

Drugim bardzo istotnym krokiem z punktu widzenia osób pracujących na komputerach stacjonarnych niewątpliwie jest posiadanie zasilacza awaryjnego UPS, który - jak sama nazwa wskazuje, służy do podtrzymywania zasilenia. Nie trudno wyobrazić sobie sytuację, w której przez parę godzin pracuje się nad ważnym projektem, a w jednej sekundzie zabraknie prądu i cała praca idzie na marne.

Posiadając UPS np. marki PowerWalker, można zapisać postępy pracy i bez większych problemów bezpiecznie wyłączyć komputer. W zależności od tego, jak długo chce się podtrzymać pracę urządzenia, powinno zdecydować się na odpowiednią moc UPS.

Jeżeli chodzi o koszt takiego rozwiązania, to jest on różny: od kilkuset, do nawet kilku/kilkunastu tysięcy złotych. Na cenę ma wpływ co najmniej kilka kwestii:

• jak długo zasilacz awaryjny ma podtrzymać pracę danego urządzenia,
• czy UPS ma być wolnostojący w wersji Tower, czy też w wersji rack montowany w szafie telekomunikacyjnej.

Najbardziej popularnym rozwiązaniem dla użytkowników domowych lub pracowników biurowych są UPS-y w wersji Tower.

Miej więcej niż jeden dysk

Komputery biurowe wyposażone są zazwyczaj w jeden dysk, na którym znajduje się zarówno system operacyjny, jak i wszystkie przechowywane na nim dane. Użytkownicy domowi również w wielu przypadkach ograniczają konfigurację sprzętową do jednego dysku w komputerze stacjonarnym PC lub laptopie. W przypadku, kiedy komputer posiada tylko jeden dysk, na którym przechowywane są wszystkie dane, zostaje narażony na utratę cennych plików i danych. Dysk twardy jest urządzeniem elektronicznym, a co za tym idzie, w każdej chwili jest wystawiony na niebezpieczeństwo. 

Jeżeli komputer lub laptop ma możliwość rozbudowy o dodatkowy dysk HDD, SSD lub M.2, to według ekspertów zaleca się, aby dysponować dodatkowym dyskiem w urządzeniu. Kiedy już w komputerze będą dwa dyski, to bez problemu można zabezpieczyć się przed niepożądaną utratą danych. Dla przykładu jeden dysk zostanie przeznaczony i używany wyłącznie do systemu operacyjnego, a drugi dysk posłuży jako magazyn danych. Specjaliści zalecają również wykonywanie regularnej kopii zapasowej systemu rozruchowego tak, aby w przypadku awarii przywrócić komputer do pracy najszybciej, jak to tylko możliwe.

Zapis danych jednocześnie na dwóch lub większej liczbie dysków 

"RAID (ang. Redundant Array of Independent Disks - nadmiarowa macierz niezależnych dysków) - sposób wykorzystania w systemie komputerowym dwóch lub większej liczby dysków twardych, w którym dyski te współpracują pomiędzy sobą. Osiąga się w ten sposób szereg różnorodnych możliwości nieosiągalnych przy użyciu zarówno pojedynczego dysku, jak i kilku dysków podłączonych jako oddzielne."¹ Tyle mówi definicja. A co to oznacza dla przeciętnego użytkownika?

Jeszcze kilka lat temu macierz RAID wydawała się rozwiązaniem używanym jedynie w obszarze serwerów, jednak w ostatnich czasie ten trend uległ zmianie i praktycznie każdy domowy użytkownik może skorzystać z rozwiązania RAID. Najnowsze konsumenckie płyty główne w wielu przypadkach wyposażone są w zintegrowany sterownik RAID w oparciu o porty SATA oraz sloty M.2 NVMe. Standardem używanym przez producentów płyt głównych jest wsparcie dla RAID 0, 1, 10 lub 5. Innym rozwiązaniem niż zintegrowany kontroler na płycie głównej jest zewnętrzny, sprzętowy kontroler RAID montowany w gnieździe PCIe (np. kontrolery RAID Broadcom, Supermicro), jednak takie rozwiązanie zdecydowanie jest częściej używane w branży serwerowej niż przez użytkowników domowych.

Najbardziej popularnym i najczęściej wybieranym poziomem RAID jest RAID1 (lustrzany), zwany również jako mirroring. W takim przypadku do utworzenia macierzy wykorzystywane są dwa lub więcej dysków, a cały proces polega to na replikacji danych, które są zapisywane równomiernie na wszystkich dyskach. W przypadku awarii jednego z dysków macierzy RAID, dane nie zostaną utracone, ponieważ drugi dysk "przejmuje" pracę całego systemu, dzięki wykonywanej kopii w macierzy.

Prywatny serwer na dane

Dla bezpieczeństwa danych, jakie użytkownicy przechowują na komputerach, można również wykorzystać serwer NAS np. marki Qnap. Serwer NAS (Network Attached Storage), to w wolnym tłumaczeniu magazyn danych, który wykorzystuje sieć lokalną do przesyłania plików oraz przechowywania kopii z komputera na dyskach znajdujących się w serwerze NAS. Jest to proste urządzenie, które ma za zadanie przechowywanie lub udostępnianie plików w sieci lokalnej.

Dla domowych użytkowników lub nawet małych firm odpowiednim rozwiązaniem będzie serwer NAS, który wspiera możliwość montażu 1, 2 lub 4 dysków HDD. Jest to na pewno bezpieczne rozwiązanie dla wszystkich przechowywanych plików, multimediów i ważnych danych, ale wiąże się z dodatkowym kosztem, ponieważ urządzenia nie są darmowe.

Kopia danych w chmurze

Alternatywą dla fizycznego, lokalnego serwera NAS jest darmowy dysk sieciowy, który udostępnia wiele różnych firm. Na rynku występują darmowe dyski sieciowe, ale posiadają ograniczenie ilości danych, jakie można tam przechowywać. Producenci jednak oferują dodatkowe, płatne pakiety, które umożliwiają rozszerzenie pojemności swojego dysku sieciowego.

Dyski sieciowe to bardzo wygodne i popularne rozwiązanie wśród użytkowników komputerów, czy nawet telefonów komórkowych. Należy jednak pamiętać o tym, że dane, jakie udostępniamy w chmurze, mogą zostać utracone w przypadku zamknięcia platformy przez właściciela lub nawet wykradzione przez hakerów.

Przechowywanie danych w chmurze ma swoje wady i zalety, dlatego warto rozważnie przesyłać i udostępniać wrażliwe dane na dysk sieciowy.

Podsumowanie

Większość danych przechowywanych na laptopach oraz komputerach jest dla każdego użytkownika bardzo cenna. W związku z powyższym przedstawione zostało kilka najpopularniejszych sposobów na to, by móc uchronić swój komputer przed utratą danych. Do wyboru są zarówno darmowe, jak i płatne rozwiązania pomagające zabezpieczyć pliki oraz multimedia przed ich nagłą utratą. Jednak tylko od użytkownika danego urządzenia zależy, w jaki sposób będzie zabezpieczał swój komputer i zawarte na nim pliki.

Netografia

1. Wikipedia, RAID, https://pl.wikipedia.org/wiki/RAID, Data odczytu: 2023.03.27