Słownik pojęć IT

Słowniczek pojęć IT

Administrator

Administrator – osoba, która zajmuje się zarządzaniem systemem informatycznym i dba o jego prawidłowe funkcjonowanie. W zależności od dziedziny, w której się specjalizuje, można wyróżnić m.in. administratora baz danych, administratora sieci, administratora serwerów Linux/Windows itd.

Aplikacja

Aplikacja – oprogramowanie instalowane na elektronicznych urządzeniach przenośnych wykonujące określone zadania. Można wyróżnić następujące aplikacje: mobilna, webowa, hybrydowa, natywna, PWA.

Dysk HHD (Hard Disk Drive)

Dysk HDD (Hard Disk Drive) – dysk twardy – urządzenie służące do przechowywania danych, składające się z magnetycznych talerzy i głowicy, która odczytuje dane. Odznaczają się dużą pojemnością sięgającą od 500 GB do 22 TB. Niebawem pojawią się dyski o pojemności 26TB. Występuje w standardzie SATA i SAS.

Dysk M.2

Dysk M.2 – urządzenie służące do przechowywania danych, które charakteryzuje się niewielkim rozmiarem i montowane jest zazwyczaj bezpośrednio na płycie głównej lub na dodatkowej karcie rozszerzeń. Występuje w formatach: 22x30, 22x42, 22x60, 22x80, 22x110 oraz pracuje w standardzie SATA lub NVMe.

Dysk SAS (Serial Attached SCSI)

Dysk SAS (Serial Attached SCSI) – urządzenie służące do przechowywania i przetwarzania danych, które występuje najczęściej w serwerach, a do jego uruchomienia potrzebny jest dodatkowy kontroler RAID/HBA, obsługujący ten rodzaj dysku. Cechują się większą wydajnością niż dyski SATA – występują w pojemnościach od 300GB do 22TB.

Dysk SATA (Serial Advanced Technology Attachment)

Dysk SATA (Serial Advanced Technology Attachment) – urządzenie służące do przechowywania i przetwarzania danych, który występuje zarówno w komputerach, jak i serwerach. Występują w formacie 2.5” i 3.5”, a ich pojemność wynosi od 500GB do 22TB.

Dysk SSD (Solid-State Drive)

Dysk SSD (Solid-State Drive) – dysk półprzewodnikowy – rodzaj pamięci masowej, która służy do przechowywania danych, składająca się z pamięci Flash, dzięki czemu odznacza się dużą szybkością zapisu i odczytu danych. W zależności od zapotrzebowania występują dyski o różnej pojemności – od 128 GB do nawet 15TB. Przy wyborze należy również zwrócić uwagę na rodzaj złącza: SATA, PCIe, M.2.

Hosting

Hosting – usługa, która polega na udostępnianiu miejsca innym klientom na własnym serwerze. W zależności od zapotrzebowania występuje hosting dedykowany, współdzielony, w chmurze lub VPS.

Interfejs M.2

Interfejs M.2 – rodzaj złącza wykorzystywanego do dysków SATA/NVMe, które zostało opracowane jako szybszy następca interfejsu mSATA. Interfejs występuje najczęściej bezpośrednio zintegrowany na płycie głównej lub jako dodatkowa karta rozszerzeń PCIe.

Interfejs NVMe (Non-Volatile Memory express)

Interfejs NVMe (Non-Volatile Memory express) – rodzaj złącza służącego do podłączenia nośników danych cechujących się bardzo dużym parametrem odczytu i zapisu danych na sekundę. Występuje w następujących formatach: karta PCI Express, SATA, U.2 (2,5”) oraz M.2.

Interfejs SAS (Serial Attached SCSI)

Interfejs SAS (Serial Attached SCSI) – rodzaj złącza służącego do podłączenia dysków twardych do serwerów. Występuje w 4 standardach: SAS pierwszej generacji o przepustowości 3 Gbit/s, drugiej generacji SAS2 – 6 Gbit/s, SAS3 – 12 Gbit/s oraz SAS4 – 24 Gbit/s, który ma zadebiutować w najbliższym czasie.

Interfejs SATA (Serial Advanced Technology Attachment)

Interfejs SATA (Serial Advanced Technology Attachment) – rodzaj złącza służącego do przyłączenia napędów i dysków do komputera. Występują obecnie 3 standardy interfejsu: SATA pierwszej generacji o przepustowości 1,5 Gbit/s, drugiej generacji SATA2 - 3Gbit/s oraz SATA3 - 6Gbit/s.

Karta graficzna GPU

Karta graficzna GPU – komponent odpowiadający za wszelkie obliczenia graficzne, zarówno w normalnym działaniu komputera, jak i w wyświetlaniu obrazu na monitorze, czy w grach, gdzie wykonywane są zaawansowane i skomplikowane operacje. Jest to również sprzęt niezbędny przy renderowaniu plików graficznych oraz wideo.

Kontroler RAID

Kontroler RAID – urządzenie, dzięki któremu można podłączyć i zarządzać dyskami SATA oraz SAS. W zależności od wybranego poziomu RAID uzyskuje się większą wydajność dysków oraz bezpieczeństwo danych.

Oprogramowanie

Oprogramowanie – zespół procedur, które pozwalają danemu komputerowi wykonywać określone funkcje. Dzieli się na licencje płatne i bezpłatne. Jednymi z najbardziej popularnych jest Linux i Windows.

Pamięć RAM (Random Access Memory)

Pamięć RAM (Random Access Memory) – jest to podstawowy element każdego urządzenia elektronicznego: telefonu, telewizora, laptopa, PC, serwera itd. Pamięci RAM dzielą się na kilka kategorii: DDR, DDR2, DDR3, DDR4, oraz najnowszy DDR5. Pracują w różnych częstotliwościach określanych jako MHz i w zależności od typu pracują: od 200MHz do 6400MHz.

Płyta główna

Płyta główna – podstawowe urządzenie każdego urządzenia elektronicznego odpowiadające za jego funkcjonowanie. Najczęściej na płycie głównej montowane są następujące komponenty: procesor, pamięć RAM, dyski oraz karty rozszerzeń.

Procesor

Procesor – centralna jednostka obliczeniowa odpowiadająca za wykonywanie większości działań – procesów – w komputerze. Występuje dwóch wiodących producentów procesorów: AMD i Intel.

Router sieciowy

Router sieciowy – urządzenie, które pozwala na udostępnianie i używanie Internetu w dowolnym miejscu, do którego doprowadzono kable sieciowe. W zależności od rodzaju występują routery przewodowe i bezprzewodowe.

Serwer

Serwer – zaawansowane urządzenie komputerowe, które zostało zaprojektowane w taki sposób, aby zapewnić stabilną funkcjonalność działających na nim aplikacji oraz dużą moc obliczeniową. Do jego głównych zadań należy: hosting, poczta e-mail, obliczenia naukowe, bazy danych, storage/magazyn danych, różnorodne usługi sieciowe oraz wiele innych.

Serwer Blade

Serwer Blade – rodzaj serwera, który odznacza się tym, że w jednej obudowie jest zamontowanych kilka serwerów, aby zminimalizować koszty prądu i zajmowaną przestrzeń. Serwer blade zwany również kasetowym cechuje się również tym, że wszystkie serwery zarządzane są przez jeden moduł zarządzający zainstalowany w obudowie.

Serwer HPC

Serwer HPC – rodzaj serwera, który odznacza się bardzo dużą wydajnością i mocą obliczeniową, przeznaczony m.in. do obliczeń naukowych czy kwantowych. Występują w obudowach rack lub wolnostojących, serwerem HPC można również nazwać zestaw kilku serwerów połączonych w jedną wysokowydajną maszynę obliczeniową.

Serwer refabrykowany

Serwer refabrykowany to używany sprzęt komputerowy, który przeszedł proces renowacji i przywrócenia do pełnej sprawności. Proces ten obejmuje naprawę, aktualizację oraz testowanie komponentów serwera w celu zapewnienia jego optymalnej wydajności i jakości. Serwery refabrykowane są oferowane zazwyczaj w atrakcyjnych cenach i mogą stanowić ekonomiczne rozwiązanie dla przedsiębiorstw, które chcą zaktualizować swoją infrastrukturę IT przy mniejszych kosztach.

Serwer storage

Serwer storage – urządzenie służące do obsługi dużej ilości dysków twardych jednocześnie, mające na celu magazynowanie danych. W jednej obudowie można zamontować od kilku do nawet kilkudziesięciu dysków twardych.

Serwer Twin

Serwer Twin – urządzenie modułowe – technologia pozwalająca na umieszczenie kilku niezależnych serwerów w jednej maszynie. Jest to szczególnie przydatne, kiedy nie ma zbyt wiele miejsca, a niezbędne jest użycie niezależnie działających systemów serwerowych w jednej szafie RACK.

Serwer używany

Serwer używany to sprzęt komputerowy, który był wcześniej w użytku i został zwrócony lub sprzedany przez poprzedniego właściciela. Serwery używane mogą mieć różny poziom zużycia i stanu technicznego, w zależności od wcześniejszego użytkowania. Są one dostępne na rynku w niższych cenach niż nowe serwery, co czyni je atrakcyjnym rozwiązaniem dla przedsiębiorstw poszukujących oszczędności finansowych przy aktualizacji infrastruktury IT.

Slot PCIe (Peripheral Component Interconnect Express)

Slot PCIe (Peripheral Component Interconnect Express) – rodzaj złącza, które pozwala zainstalować karty rozszerzeń na płycie głównej, występujące w wersji PCIe 1.0, 2.0, 3.0, 4.0 i najnowszy 5.0. Slot służy do obsługi zewnętrznych kart rozszerzeń: karty graficzne, karty sieciowe, kontrolery raid, adaptery dyskowe itd.

Stacja robocza (Workstation)

Stacja robocza (Workstation) - wysokiej klasy komputer o wyższej wydajności niż komputer osobisty, szczególnie ze względu na możliwość przetwarzania grafiki komputerowej, moc obliczeniową i wielowątkowość. Stacje robocze najczęściej zbudowane są w obudowie Tower lub Full-Tower, dodatkowo istnieją konfiguracje dostępne w obudowach serwerowych rack.

Switch

Switch – urządzenie, które służy przede wszystkim do budowy odpowiedniej infrastruktury sieciowej między komputerami znajdującymi się w firmie. Można do niego podłączyć źródło sieci Internet, by doprowadzić ją do wielu urządzeń lub stworzyć wewnętrzną sieć połączeń między komputerami. Pozwala na przepływ danych o różnej przepustowości, np. 1 GbE do nawet 200 GbE na każdy port.

Szafa RACK

Szafa rack – urządzenie powszechnie używane w serwerowniachi centrach danych w celu przechowywania serwerów, switchy, UPS-ów, czy urządzeń sieciowych. Można wyróżnić dwa rodzaje: wiszące i stojące. Szafy mają wymiary od 3U do 47 U.

Zasilacz

Zasilacz – urządzenie, które zmienia prąd zmienny na stały, umożliwiając pracę m.in. procesora, dysku twardego, czy karty graficznej. Podstawowe element każdego urządzenia elektronicznego.